Hooggevoeligheid

Wat heeft hooggevoelig zijn met een eetstoornis te maken?

 

Herken je dit?

Intens waarnemen, gevoelig voor sfeer, emoties van anderen voelen en daar diepgaand over nadenken, geraakt worden door muziek of kunst. Maar ook slecht tegen drukte kunnen, prikkelbaar zijn, snel moe en overweldigd raken in onze drukke en veeleisende maatschappij. Dit zijn typische kenmerken van hooggevoeligheid.

Als je met een eetstoornis worstelt ben je zeer waarschijnlijk zeer sensitief en was je dit als kind ook al. Hooggevoeligheid kun je van jongs af aan hebben meegekregen, maar het is ook mogelijk dat je zintuigen tijdelijk – door TRAUMA  – op scherp staan. Ieder mens heeft eigen specifieke manieren aangeleerd om hiermee om te gaan.

Je leeft bijvoorbeeld continu in strijd met jezelf. Of je hebt je voelsprieten altijd op scherp staan en je bent onrustig en alert geworden. Anderen ‘geven zichzelf helemaal’ en zijn uitgeput na een dag of ze gaan zo op in hun omgeving dat ze overvoerd raken door alle indrukken en zichzelf verliezen. Jezelf helemaal terugtrekken helpt ook niet echt, omdat je dan weinig invloed meer hebt op je omgeving. Bovendien lopen mensen dan gemakkelijk over je heen.

Risicofactor

Hooggevoeligheid blijkt een risicofactor voor het ontwikkelen van eetproblematiek en dat is niet zo vreemd. Hooggevoeligheid is geen stoornis of een afwijking, het is een eigenschap die alles bepaalt in jouw leven. Je brein en lichaam functioneren op een andere manier.

En ook al is deze eigenschap uiteindelijk jouw grootste kwaliteit en talent, het blijkt in de praktijk dat je er flink in kunt vastlopen. En als deze eigenschap er überhaupt niet mag zijn omdat jij of andere mensen die hooggevoeligheid maar lastig vinden, dan komt er een rem op je systeem. Gevoelens van somberheid, onmacht, angst of leegte zijn dan vast niet vreemd voor je.

Meer over vroegkinderlijk trauma

Niet (h)erkende hooggevoeligheid

Bij de meeste mensen die worstelen met eetproblemen is hooggevoeligheid als risicofactor niet (h)erkend. En dat is ook niet zo heel vreemd als jij een kind was dat snel boos was, of misschien te sterk de eigen wil probeerde op te leggen, heel druk gedrag vertoonde of gewoon helemaal niet leek te luisteren of heel veel praatte. Dan lijkt gevoeligheid de minst logische conclusie voor je ouders. Een grote misvatting, omdat dit uitingen kunnen zijn van overprikkeling en pogingen tot regulering.

Ook is hooggevoeligheid bij velen nog steeds redelijk onbekend en wordt het vaak gezien als het zoveelste label. Dit vergroot het risico op verkeerde interpretatie, zeker als er alleen op gedrag wordt gelet.

Ik was juist een heel lief kind

Wat we ook regelmatig zien is dat je gedrag juist als heel positief werd ervaren vroeger, terwijl er eigenlijk sprake was van een overlevingstrategie. Een paar voorbeelden: ‘je was een kind dat je altijd overal mee naar toe kon nemen want je gedroeg je attent en voorbeeldig’. ‘Je blonk altijd uit in je talenten, je was nooit tevreden en een echte perfectionist’. ‘Je stond altijd voor iedereen klaar, hielp iedereen, super zorgzaam en je merkte alles op’. De meeste hooggevoelige mensen weten precies hoe ze de harmonie moeten bewaken en hebben hun voelsprieten voortdurend naar buiten gericht.

Hooggevoeligheid niet herkennen of reguleren betekent dat je ongemerkt voortdurend overspoeld raakt en overprikkeld bent. Je voelt je vrijwel nooit veilig. Je bent hoofdzakelijk naar buiten gericht en scant de hele dag je omgeving af. Zonder dat je het in de gaten hebt ben je voortdurend bezig met overleven in plaats van leven. Het probleem hiervan is dat deze continue stressaanvoer zorgt voor negatieve gedachten, moeheid en somberheid. Niet zo raar dat je een manier probeert te vinden om overeind te blijven.

Het vervelende van overlevingsstrategieën is dat ze zich uiteindelijk heel vaak vervormen tot emotionele problematiek en zelfs stoornissen. Vergelijk het maar met heel veel ballen tegelijkertijd onder water proberen te houden, uiteindelijk lukt dit niet meer.

Volledig herstel mogelijk?

Als je volledig wilt herstellen van een eetstoornis is het nodig om je ware hooggevoelige aard te herkennen en erkennen. Vaak heb je als kind je eigen sensitiviteit afgewezen omdat het niet paste binnen het gezin waar je vandaan komt. Je vermogen om het ‘onzichtbare’ te zien en aan te voelen werd niet altijd getolereerd. Je voelde de spanning tussen je ouders bijvoorbeeld haarscherp aan en zij werden boos op jou toen je er iets over zei. Als jij jouw gevoel of waarheid uitte werd je genegeerd of belachelijk gemaakt.

Zo kan de indruk zijn ontstaan dat er iets mis met je is, dat je eigen waarneming  verkeerd is en ben je begonnen jezelf af te wijzen. Je hebt ongemerkt een nieuw idee van jezelf opgebouwd en geleerd je aan te passen aan de regels en normen van anderen.

Het afwijzen van je eigen aard heeft een hoge prijs, je wordt belaagd door een onbehaaglijk gevoel van leegte. Je hebt geen contact meer met wie je zelf bent, je hebt de stem in jezelf tot zwijgen gebracht en je bent in je hoofd gaan zitten. Je hebt geleerd je te gedragen naar de ideeën (van anderen) en niet naar je lichaam en de signalen die het geeft.